Δημιουργία θέσεων εργασίας για τις γυναίκες και ισότητα των φύλων

Κινητήριες δυνάμεις για βιώσιμη ευημερία, πράσινη οικονομία και κοινωνική συνοχή

Το θέμα της γυναικείας απασχόλησης σε πράσινες θέσεις εργασίας και σε υπηρεσίες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης απασχόλησε την Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, την Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου, που υιοθέτησε τελικά δύο σχετικές εκθέσεις της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων.
Συγκεκριμένα, η πρώτη έκθεση σχετικά με το ρόλο των γυναικών στην πράσινη οικονομία (2012/2035(INI), A7-0235/2012) αναγνωρίζει την έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης ως βασικό συστατικό στοιχείο της βιώσιμης οικονομίας και – κατά συνέπεια – την ανάγκη διασφάλισης των δικαιωμάτων των γυναικών στην εργασία και στην πρόσβαση σε φυσικούς πόρους ως βασικό συστατικό της πράσινης οικονομίας.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι «μια ανισορροπία μεταξύ των φύλων υπονομεύει τη νομιμότητα της διαδικασίας λήψης πολιτικών αποφάσεων, δεδομένου ότι η δημοκρατία βασίζεται στην αντιπροσωπευτική εκπροσώπηση του πληθυσμού. Η ισότιμη συμμετοχή στην πολιτική και στην πράσινη οικονομία είναι απαραίτητη ώστε να λαμβάνονται υπόψη εξίσου τα συμφέροντα των γυναικών όπως λαμβάνονται υπόψη σήμερα τα συμφέροντα των ανδρών. Για την αντιμετώπιση αυτής της ανισορροπίας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα, ακόμη και την επιβολή ποσόστωσης, που απαιτούνται για την εξισορρόπηση της εκπροσώπησης των φύλων στην πολιτική και στην πράσινη οικονομία». Άλλωστε, το 70% του 1,3 δις ανθρώπων που ζουν με λιγότερο από 1 δολάριο την ημέρα είναι γυναίκες, οι οποίες λόγω και των πατριαρχικών προτύπων και των κοινωνικών στερεοτύπων σε βάρος τους αποκλείονται από τη χρήση φυσικών πόρων, από τη χρήση τεχνολογιών και μέσων μαζικής μεταφοράς, από τις ευκαιρίες πληροφόρησης και κατάρτισης και τελικά από τις ευκαιρίες απασχόλησης σε παραδοσιακά ή καινοτόμα αντικείμενα, που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενα πράσινης οικονομίας. Μάλιστα, οι κρίσεις (κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές) επιφέρουν ολοένα και μεγαλύτερη ανισότητα και αποκλεισμούς.
Από την άλλη, οι ικανότητες των γυναικών και συχνά οι γνώσεις τους για τα φυσικά οικοσυστήματα, αλλά και η ευαισθησία τους για το περιβάλλον που είναι πιο ανεπτυγμένη από αυτή των αντρών, αποτελούν εφόδια που σε συνδυασμό με την κατάλληλη εκπαίδευση μπορούν να αξιοποιήσουν οι γυναίκες για την απασχόλησή τους ως και σε εξειδικευμένα αντικείμενα ή για την εμπλοκή τους στην πολιτική για την πράσινη οικονομία και σε πράσινες διοικητικές θέσεις.
Η δεύτερη έκθεση σχετικά με τις συνθήκες εργασίας των γυναικών στον τομέα των υπηρεσιών (2012/2046(INI), A7-0246/2012) επισημαίνει ότι η οικονομική κρίση και τα επονομαζόμενα μέτρα λιτότητας οδήγησαν στη μείωση των μέτρων υπέρ της ισότητας των φύλων και αποτελούν πρόσθετο εμπόδιο για την εφαρμογή της αρχής της ισότητας των φύλων, ιδίως σε ό,τι αφορά την απώλεια θέσεων εργασίας, την πρόσβαση σε νέες απασχολήσεις και την αυξανόμενη επισφάλεια για τις γυναίκες. Καλεί, λοιπόν, την Επιτροπή να συλλέξει στοιχεία σχετικά με τις επιπτώσεις των μέτρων λιτότητας στην παρουσία των γυναικών στην αγορά εργασίας, με ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα των υπηρεσιών, τονίζει την ανάγκη μεγαλύτερης αναγνώρισης της αλληλεξάρτησης των κοινωνικών και των οικονομικών ζητημάτων, τονίζει την ανάγκη για ισχυρές πολιτικές οι οποίες θα συμβάλουν στο συνδυασμό του εργασιακού και οικογενειακού βίου και ζητεί, ειδικότερα, να αυξηθούν οι δωρεάν κοινωνικές δημόσιες υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, ώστε να παρέχονται υπηρεσίες φροντίδας των παιδιών και άλλων εξαρτώμενων μελών που θα συμβάλλουν στον ομαλό συνδυασμό του εργασιακού, οικογενειακού και ιδιωτικού βίου, τόσο στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές. Άλλωστε, η πρόβλεψη διευκολύνσεων παροχής φροντίδας συντελεί στη μείωση της φτώχειας μεταξύ των γυναικών και τους προσφέρει ευκαιρίες απασχόλησης.
Η έκθεση, επίσης, εφιστά την προσοχή στη γενίκευση του ελαστικού ωραρίου: εργασία το Σαββατοκύριακο, μη ομαλά και απρόβλεπτα ωράρια εργασίας και διεύρυνσή τους, αλλά και ακόμα μεγαλύτερη ευελιξία στις θέσεις μερικής απασχόλησης, που κατέχουν κυρίως γυναίκες. Οι συνέπειες είναι εντονότερες στον οικογενειακό βίο των εργαζομένων και η έκθεση τονίζει ότι οι συμβάσεις εργασίες θα πρέπει να είναι σταθερές και τα ωράρια εργασίας προγραμματισμένα, ωστόσο οι ώρες εργασίες προτείνεται να είναι διαπραγματεύσιμες μετά από αίτηση της εργαζόμενης, προκειμένου να συνδυάσει καλύτερα τον επαγγελματικό, οικογενειακό και ιδιωτικό βίο.
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην έκθεση για τις εργαζόμενες μετανάστριες στον τομέα των υπηρεσιών, ιδίως αυτές που εργάζονται σε ιδιωτικές οικίες, συνήθως χωρίς σύμβαση, σε συνθήκες προσωρινότητας, με πολύ χαμηλούς μισθούς και χωρίς κάποια κοινωνικά δικαιώματα. Τονίζεται, λοιπόν, η ανάγκη για κατάλληλες πολιτικές προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα βασικά δικαιώματα των μεταναστριών εργαζομένων γίνονται σεβαστά, μεταξύ των οποίων το δικαίωμα στην υγειονομική περίθαλψη, σε δίκαιες συνθήκες εργασίας, στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση, στη σωματική και ηθική ακεραιότητα και στην ισότητα ενώπιον του νόμου και καλούνται τα κράτη μέλη να αναθεωρήσουν τις εθνικές πολιτικές και πρακτικές επικεντρώνοντας τις προσπάθειές τους στις πρακτικές προσλήψεων, στην πρόσβαση στην πληροφόρηση και στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Καλούνται, επίσης, να ενθαρρύνουν τις εργαζόμενες σε αυτούς τους τομείς να δημοσιοποιούν τις καταχρήσεις στις συνθήκες εργασίας χωρίς να διατρέχουν κίνδυνο να υποστούν συνέπειες σε ό,τι αφορά το καθεστώς διαμονής τους.
Ο  Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο, δήλωσε σχετικά: «Είναι φανερό και από τις δύο εκθέσεις που απασχόλησαν την Ολομέλεια  και από τις συνθήκες που επικρατούν σήμερα ότι οι γυναίκες – είτε έχουν εργασία είτε όχι – πλήττονται περισσότερο από την πολύπλευρη κρίση και καθίστανται πιο ευάλωτες όσο η κρίση αυτή διογκώνεται. Είναι στοιχειώδης απαίτηση του πολιτισμένου κόσμου μας να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα και να δημιουργηθούν οι συνθήκες για την προστασία και την εργασιακή τους αποκατάσταση, οι ικανότητές τους όμως και η προσφορά τους στην εργασία μπορούν να ειδωθούν και ως απαραίτητο συστατικό για τη μεταστροφή της οικονομίας σε πράσινη κατεύθυνση. Δεν είναι λίγα τα αντικείμενα στα οποία οι γυναίκες παραδοσιακά στήριζαν την οικονομία – ακόμα και στη χώρα μας – όπως δεν είναι αμελητέες οι περιπτώσεις γυναικείων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που αντέχουν στην κρίση. Η ένταξη των γυναικών σε καινοτόμες δράσεις απασχόλησης πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα και στην Ελλάδα και τόσο οι ικανότητες όσο και οι ευαισθησίες τους να εκφραστούν δημιουργικά μέσα από επαγγέλματα που παρέχουν στις ίδιες αξιοπρεπή διαβίωση και ποιοτικές συνθήκες εργασίας, αλλά και ποιοτικές υπηρεσίες και αγαθά στο κοινωνικό σύνολο, συμβάλλοντας έτσι στην αντιμετώπιση της κρίσης και στην κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή. Η δημιουργία θέσεων εργασίας για τις γυναίκες και η ισότητα  των φύλων μπορεί να είναι κινητήριες δυνάμεις για βιώσιμη ευημερία, πράσινη οικονομία και κοινωνική συνοχή».